Hoe MS je ademhaling kan beïnvloeden

Hoe MS je ademhaling kan beïnvloeden en wat je er aan kunt doen

Multiple sclerose kan negatieve invloed uitoefenen op processen die je ademhaling controleren of regelen. In dit artikel vind je tips waarmee je je ademhalingsfunctie kunt verbeteren.

Multiple sclerose kan veel complicaties met zich meebrengen. Zo kan het zijn dat je vermogen om volledig uit te ademen en effectief te hoesten om slijm uit de luchtwegen te verwijderen afneemt, zegt Anthony Reder, MD, gespecialiseerd in Multiple Sclerose en professor aan de Universiteit van Chicago (VS).

Een ernstig gevolg van deze veranderingen is dat het risico op het krijgen van luchtweginfecties zoals longontsteking toeneemt. Veranderingen in de ademhalingsfunctie kunnen ook ernstige moeheid veroorzaken. Je moet je dan namelijk meer inspannen om adem te halen en je lichaam te voorzien van de hoeveelheid zuurstof waaraan het behoefte heeft.

Manieren waarop MS je ademhaling kan beïnvloeden

· Laesies in de hersenen:

Naarmate multiple sclerose voortschrijdt, kunnen laesies in je ruggenmerg en je hersenen invloed uitoefenen op vrijwel ieder aspect van je lichamelijk functioneren. Volgens dokter Hernandes-Peraza, neuroloog  bij het University of Illinois Hospital en bij het Health Science System in Chicago (VS), kan het gebeuren dat hersenlaesies je ademhalingsfuncties veranderen.

Wanneer laesies de signalen vanuit de hersenen naar de longen verstoren kan dit leiden tot centraal slaap apneu, een aandoening waarbij de ademhaling vanuit de hersenen onregelmatig wordt aangestuurd. Er ontstaan daardoor tijdens het slapen ademhalingspauzes die zich even later ook weer herstellen, legt dokter Reder uit. Je kunt ook plotseling wakker worden en het gevoel hebben dat je geen adem meer krijgt. Dit gevoel trekt weg wanneer je overeind gaat zitten. Ook andere klachten komen voor, bijvoorbeeld slapeloosheid, slaperig zijn overdag en pijn op de borst ’s nachts.

Een vorm van slaap apneu die vrij vaak voorkomt en waarbij de bovenste luchtwegen bij tussenpozen zijn geblokkeerd, kunnen eveneens bij mensen met MS optreden wanneer de spieren die de luchtwegen normaal open houden verslappen vanwege laesies in de hersenen, legt Reder uit. Deze vorm van apneu, de obstructieve slaap apneu, wordt met snurken en zwaar overgewicht in verband gebracht.

· Laesies in het ruggenmerg:

Ruggenmerglaesies kunnen verzwakking van de ademhalingsspieren veroorzaken. Dit beperkt je vermogen om lucht in en uit de longen te krijgen, zegt Stanley Brod, MD, professor in neurologie van het Medical College of Wisconsin in Milwaukee. Zwakte kan volgens dr. Brod de ademhaling beïnvloeden. Ook spasmen in de spieren die het in- en uitademen ondersteunen, zouden een rol kunnen spelen bij het ontstaan van de klachten.

Een laesie in de nekwervelkolom veroorzaakt, volgens dr. Hernandez-Peraza, de ‘MS hug’, een gewaarwording waarbij je het gevoel krijgt dat je niet meer kunt ademen. Dit verschijnsel is eigenlijk alleen maar een onprettige ervaring. Na testen blijkt dat de zuurstofspiegels in het bloed meestal normaal zijn. Lees hier meer over de MS-hug.

· Medicijnen:

Een van de bijwerkingen van het medicijn Gilenya, een ziekte modificerend middel gebruikt bij MS, is dat het in sommige gevallen de ademhalingsfunctie beperkt, zegt Reder. Sommige medicijnen, bijvoorbeeld kalmeringsmiddelen, spierverslappers en verdovende middelen zoals opioïden, zijn eveneens in staat de ademhaling te vertragen of te beperken.

De Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) heeft in 2019 een waarschuwing gegeven dat ernstige ademhalingsklachten kunnen optreden bij mensen met risicofactoren voor de luchtwegen bij gebruik van gabapentin (Neurontin, Gralise, Horizant) of pregabalin (Lyrica, Lyrica CR). Overleg met je behandelend arts als bij jou risicofactoren voor de luchtwegen zijn geconstateerd. Daaronder vallen ook chronisch obstructieve longziekten (COPD) of het feit dat je al wat ouder bent en deze medicijnen krijgt voorgeschreven, met name als de dosis hoog is, zegt Reder.

Wat je kunt doen wanneer MS je ademhalingsfunctie ‘aanvalt’

Als je niet normaal kunt hoesten of je hebt het gevoel dat je niet goed kunt doorademen, duizelig bent of denkt dat je gaat flauwvallen, beschouw deze symptomen dan niet als iets dat nu eenmaal bij een leven met MS hoort.

De volgende stappen kunnen je steun bieden bij het omgaan met je klachten en ervoor zorgen dat ze niet verergeren, benadrukt Reder.

• Vraag een gesprek aan met je behandelend arts

Je arts zal je vragen welke klachten je hebt en een lichamelijk onderzoek doen om de oorzaak van je klachten te achterhalen. Hij kan longfunctietests laten uitvoeren of je doorverwijzen naar een longarts voor een longfunctietest.

Longfunctietests doen geen pijn en zijn niet-invasief, dat wil zeggen dat zij voor de patiënt niet extra belastend zijn en dat geen instrumenten zoals naalden in het lichaam worden ingebracht. Zij stellen je arts in staat na te gaan hoeveel lucht in en uit je longen komt, hoe krachtig je kunt uitademen na een inademing en hoe snel je lucht uit je longen kunt persen.

• Vraag longrevalidatie aan

Afhankelijk van de oorzaak van je ademhalingsproblemen kan je arts je een doorverwijzing geven voor longrevalidatie. Daar leer je oefeningen en technieken om je ademhaling te verbeteren. Je leert er hoe je een paar keer per dag een handapparaat kunt gebruiken om je ademhalingsspieren te versterken en je longvolume te vergroten. Het is bovendien mogelijk met een fysiotherapeut te werken of met een specialist longrevalidatie. Zij kunnen je ondersteunen bij oefeningen om je bovenlichaam te versterken.

Uit een studie van 2020, gepubliceerd in Multiple Sclerosis and Related Disorders, bleek dat 12 weken inspiratoire spiertraining met lage weerstand (zoals inademen en uitademen via een wijd rietje) effectiever was dan traditionele, gangbare ademhalingsoefeningen om ademkracht en moeizame ademhaling bij mensen met MS te verbeteren.

Verder bleek uit een review gepubliceerd in december 2017 in de Cochrane Library dat er mogelijk bewijs was dat inspiratoire spiertraining met behulp van een weerstandsapparaat matig effectief is voor het verbeteren van de ademhalingsspierkracht bij mensen met een milde tot matige vorm van MS.

• Streef naar een gezond gewicht

Als je te zwaar bent en je hebt een dikkere nek, kan dat volgens Brod leiden tot slaap apneu. Om een gezond gewicht te behouden, kun je de vermoeidheid enigszins bestrijden waarmee MS vaak gepaard gaat, zegt Reder. Veel mensen met MS voelen zich uitgeput, vermoeid en slap omdat hun conditie is verslechterd en vanwege de MS, zegt hij en wijst erop dat het belangrijk is om deze klachten te bestrijden en te proberen toch zoveel mogelijk te bewegen en gezond te eten.

• Stop met roken

Het is algemeen bekend dat roken voor mensen met MS niet goed is, benadrukt Brod. Het is slecht voor je longen. Als je MS hebt en je rookt, vergroot je de belasting op je longen.

• Gebruik zuurstof als dit is voorgeschreven

Toediening van extra zuurstof is niet vaak noodzakelijk bij MS, behalve wanneer je nog een andere medische aandoening hebt die de werking van je longen beïnvloedt, bij COPD bijvoorbeeld . Maar wanneer je extra zuurstof krijgt voorgeschreven, kan dit er voor zorgen dat je je beter voelt en dat je beter functioneert.

Bron: https://www.everydayhealth.com/multiple-sclerosis/symptoms/gasping-for-breath-when-ms-attacks-your-lungs/
Auteur Madeline R. Vann